مصرف زیاد گوشت قرمز می تواند عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد.

مراقب سرطان روده باشید

یکی از معروف ترین خطرات مصرف زیاد گوشت قرمز، ابتلا به سرطان روده ی بزرگ است که این مسئله در پژوهش‌های متعدد، به اثبات رسیده است. به عنوان مثال، گروهی از پژوهشگران اروپایی پس از بررسی عادات غذایی 500 هزار نفر به این نتیجه رسیدند، افرادی که هر روز حداقل 2وعده ی 80 گرمی‌ گوشت قرمز یا گوشت فرآوری شده (مثل سوسیس) مصرف می‌ کنند، در مقایسه با افرادی که کمتر از یک بار در هفته گوشت قرمز می‌ خورند، یک سوم بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.

تحقیق دیگری که پژوهشگران آمریکایی روی 148 هزار نفر انجام دادند نیز نشان داد کسانی که زیاد گوشت قرمز مصرف می ‌کنند، 13 تا 15 درصد بیشتر در خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.

دانشمندان عوامل متعددی را در ایجاد سرطان به دنبال مصرف گوشت قرمز متهم کرده‌اند. یکی از این مواد سرطان ‌زا، آمین‌های هتروسیکلیک (HCAs) است که به دنبال کباب کردن یا سرخ کردن گوشت ایجاد می‌شود. البته این ترکیب در صورت پختن مرغ و ماهی در دمای بالا هم ایجاد می‌ شود، بنابراین نمی‌ تواند متهم اصلی باشد.

متهم بعدی که به ویژه در گوشت‌های فرآوری شده دیده می ‌شود، ترکیبات نیتریت است. این ترکیبات که در کارخانجات برای دوام بیشتر مواد غذایی به آنها اضافه می‌ شوند، سرطان ‌زا هستند.

اما متهم اصلی به نظر می ‌رسد ترکیب "هم– آهن" باشد. "هم" جزء اصلی هموگلوبین است و هموگلوبین هم جزء اصلی ساختار گلبول قرمز خون است. به عقیده ی پژوهشگران، ترکیب هم - آهن که در گوشت قرمز دو برابر مرغ و ماهی است، به سلول‌های پوششی روده ی بزرگ آسیب می‌ رساند و باعث رشد غیر طبیعی و سرطانی شدن آنها می ‌شود.

به غیر از سرطان روده ی بزرگ، به نظر می‌ رسد که مصرف گوشت قرمز خطر ابتلا به سرطان پانکراس (لوزالمعده) را هم افزایش می‌ دهد. سرطان پانکراس یکی از بدخیم ‌ترین سرطان‌هاست و نتایج یک تحقیق که در مجله انستیتو ملی سرطان آمریکا (National Institue of cancer) به چاپ رسیده است نشان می ‌دهد که مصرف فراوان گوشت قرمز، خطر ابتلا به سرطان پانکراس را 50 درصد و مصرف فراوان گوشت فرآوری شده (مانند سوسیس) این خطر را تا 68 درصد افزایش می ‌دهد.

خطرات دیگری هم هست!

گوشت قرمز علاوه بر موارد فوق، خطرات دیگری هم دارد. مثلا گوشت قرمز حاوی اسیدهای چرب اشباع فراوانی است که وجود آنها یک عامل شناخته شده ی بیماری‌های قلبی به شمار می رود.

از سوی دیگر مصرف گوشت قرمز فراوان باعث ابتلا یا تشدید بیماری نقرس می ‌شود. در بیماری نقرس، مقدار اسید اوریک خون بالا می رود و رسوب کریستال‌های اسیداوریک در مفاصل، باعث درد شدید می‌ شود. اسید اوریک در اثر تجزیه پروتئین‌ها ایجاد می ‌شود و می دانید که گوشت قرمز منبع کاملی از پروتئین است.

علاوه بر موارد فوق، پژوهشگران دانشگاه منچستر انگلستان در مطالعه ‌ای که روی 25 هزار نفر انجام دادند به این نتیجه رسیدند که مصرف زیاد گوشت قرمز باعث افزایش خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی می ‌شود. سرطان غدد لنفاوی، سرطان کیسه ی صفرا ، سرطان پروستات و... هم از جمله بیماری‌هایی هستند که ارتباطی بین آنها و مصرف گوشت قرمز دیده شده است.

گوشت کمتر، زندگی طولانی ‌تر

با خواندن مطالب فوق حتما خود به‌‌ خود به این نتیجه رسیده‌اید که اگر کمتر گوشت قرمز بخورید، بیشتر زندگی می ‌کنید، ولی گروهی از پژوهشگران آلمانی برای محکم کاری تحقیقی در این زمینه انجام دادند. آنها 2هزار فرد 10 تا 70 ساله را که گوشت کمی ‌مصرف می‌ کردند یا اصلا گوشت مصرف نمی ‌کردند، در بین سال های 1978 تا 1999 مورد پیگیری قرار دادند.

در این مدت به ازای هر 100 مورد مرگ در جمعیت عمومی، 59 مورد مرگ در این گروه مشاهده شد. البته این تحقیق نشان داد که قطع کامل مصرف گوشت هم کار عاقلانه‌ای نیست.

پژوهشگران همین جمعیت 2هزار نفری را به 3 گروه تقسیم کردند: گروه اول اصلا گوشت، ماهی، تخم مرغ و لبنیات نمی خوردند. گروه دوم فقط گوشت نمی خوردند، ولی لبنیات و تخم‌مرغ مصرف می‌ کردند و گروه سوم گاهی گوشت هم می ‌خوردند.

این تحقیق نشان داد که به ازای هر 100 مورد مرگ در گروه اول، 66 نفر در گروه دوم و 60 نفر در گروه سوم جان خود را از دست دادند.

بنابراین مهم ترین نتیجه ‌ای که از این تحقیق می ‌توان گرفت این است: گوشت بخورید، ولی به اندازه ی متعادل.

رژیم متعادل

با توجه به موارد فوق، در مجموع پزشکان مصرف حداکثر 80 تا 90 گرم گوشت در روز را مناسب می ‌دانند، ولی مقادیر بیشتر از آن را توصیه نمی ‌کنند. بیماری‌هایی هم مثل سرطان روده ی بزرگ، سرطان سینه، نقرس و ... اغلب مربوط به کسانی است که مقادیر زیادی گوشت در طول روز مصرف می ‌کنند.

البته در کشور ما سرانه ی مصرف گوشت در روز در حدود همین 80 گرم است و معمولا بیشتر از آن مصرف نمی ‌شود. به همین دلیل بیماری‌هایی که ذکر کردیم، بیشتر در کشورهای غربی که مقادیر بیشتری گوشت قرمز به صورت استیک و... در طول روز مصرف می ‌کنند، یک معضل عمده ی بهداشتی به شمار می ‌رود.

گذشته از این، برای داشتن یک رژیم متعادل، توصیه می‌ کنیم که حداقل 2 بار در هفته ماهی استفاده کنید. ماهی به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب اُمگا-3 تاثیرات مفیدی برای بدن دارد.

مصرف میوه‌جات و سبزیجات تازه هم که نیاز به تاکید ندارد. پزشکان توصیه می ‌کنند در روز حداقل 5 وعده میوه و سبزیجات تازه را در برنامه ی غذایی خود بگنجانید.

اگر همه ی این دستورات را رعایت کردید، آن وقت می ‌توانید مطمئن باشید که این مقاله، شامل حال شما نمی‌ شود.

دکتر سمیرا موسوی‌ فرد

*مطالب مرتبط:

گوشت کمتر، سلامت بیشتر؟

گوشت قرمز و نگهداری آن

پروتئین؛ اساس رشد مناسب نوجوانان

چرا مصرف گوشت برای کودکان و نوجوانان ضروری است

تا بحال گوشت بلدرچین خورده اید؟

سوسیس علیه ریه

سرطان چیست؟

رژیم غذایی در سرطان ها

رژیم غذایی کشورهای حاشیه مدیترانه خطر سکته و سرطان را کاهش می دهد